“Sorry baas!”
Het Jeugdpreventieteam (JPT) signaleert in het werk met jongeren welke trends er spelen, zowel online als offline. Eén van de trends van de afgelopen tijd is zorgelijk, namelijk: het ‘vernederingsfilmpje’.
Het begint vaak met een conflict tussen jongeren, bijvoorbeeld op school of online. Het slachtoffer wordt naar een afgelegen plek gelokt, waar hij wordt opgewacht door een groep. De jongere wordt klem gezet en geïntimideerd. Hij wordt gedwongen zijn excuses te maken en de ander “baas” of “koning” te noemen. Hierna moet hij vernederende handelingen uitvoeren, zoals het eten van gras of het kussen van schoenen. Er zijn ook voorbeelden waarbij er wc-brillen moesten worden afgelikt. Ondertussen wordt de jongere geschopt en geslagen door enkele leden uit de groep. Het geheel wordt gefilmd en vervolgens breed gedeeld op Snapchat. Er zijn voorbeelden van dergelijke filmpjes waar zelfs 10-jarigen bij betrokken waren!
Verdiepen in de online leefwereld van kinderen
Op het moment dat een jongere slachtoffer is van zo’n situatie, gaat dat gepaard met veel schaamte. Vrijwel de hele school heeft gezien hoe hij is vernederd. Ouders zijn vaak niet op de hoogte dat dit speelt, omdat jongeren er niet makkelijk over praten. Sommige jongeren keren volledig in zichzelf; anderen voelen de behoefte om wraak te nemen en worden zelf ook dader.
Bij het JPT vragen wij aan jongeren in het bijzijn van hun ouders of zij wel eens een dergelijk filmpje voorbij zien komen op sociale media. Het antwoord is vrijwel altijd bevestigend. Ouders zijn als reactie daarop vaak gechoqueerd. Het is slechts één van de vele voorbeelden waaruit blijkt hoe belangrijk het is dat ouders zich verdiepen in de online leefwereld van hun kind.
Strafbaar
Daarnaast is het natuurlijk belangrijk te beseffen dat het hier een strafbaar feit betreft. De daders zijn vervolgbaar vanwege mishandeling. Daarnaast is het doorsturen van dergelijk beeldmateriaal strafbaar. Jongeren zijn daar vaak niet van op de hoogte en overzien de consequenties niet. Het JPT spant zich in om het gesprek hierover tussen ouders en kind op gang te brengen. Zodat ouders beter in staat zijn om te signaleren wanneer hun kind iets vervelends onder ogen krijgt of overkomt. Daarnaast steunen wij de slachtoffers, bijvoorbeeld bij de stap richting de politie.
Hulpverlening voor de daders
Ook krijgt het JPT te maken met daders van dergelijke praktijken. Hierbij wordt gekeken waar dit grenzeloze gedrag vandaan komt en wat er nodig is om het te stoppen. Zo kunnen wij bijvoorbeeld een traject aanbieden om jongeren bewuster te maken van groepsdruk en negatieve beïnvloeding. Soms blijken er grotere problemen ten grondslag te liggen aan het gedrag. Als blijkt dat ondersteuning vanuit ons niet voldoende is, leiden wij toe naar specialistische vervolghulpverlening.